सबैभन्दा ठूलो मानवसागर उर्लिन आरम्भ

Total View 65,047

People’s News : सबैभन्दा ठूलो मानवसागर उर्लिन आरम्भ भारतमा अधिकारीहरूले देशको उत्तरमा अवस्थित प्रयागराज सहरमा आयोजना हुन लागेको कुम्भमेला पर्वको तयारीमा आफूलाई केन्द्रित गरेका छन् । यसलाई संसारकै सबैभन्दा ठूलो मानव जमघट हुने पर्व मानिन्छ । सोमवार औपचारिक रूपमा सुरु भएको यो महाकुम्भ ४५ पछि फेब्रुअरी २६ मा समापन हुने छ । मङ्गलवार पहिलो ठूलो कुम्भ स्नान हुने छ । त्यसमा खरानी घसेका दिगम्बर नागा साधुहरूले स्नान गर्ने कार्यक्रम छ । गङ्गा, यमुना र अहिले लुप्त भइसकेको सरस्वती नदीको त्रिवेणीस्थललाई तीर्थहरूमध्ये श्रेष्ठ मान्दै प्रयागलाई ‘तीर्थराज’ भन्ने गरिएको छ । हिन्दू धर्मावलम्बीहरू ती नदीको सङ्गममा गएर स्थान गर्छन् । तीर्थालुहरू त्यहाँ स्नान गर्दा पाप पखालिने, आत्मा शुद्ध हुने अनि जीवन र मृत्युको चक्रबाट मुक्त हुँदै मोक्ष प्राप्ति हुने विश्वास गर्छन् । संयुक्त राष्ट्रसङ्घले यो महाकुम्भलाई मानवजातिको ‘अमूर्त सम्पदा’को मान्यता दिएको छ । अन्तरिक्षबाट पनि यसलाई देख्न सकिने बताइएको छ । झन्डै ४० करोड मानिस उक्त मेलामा सहभागी हुने अपेक्षा गरिएको एक भारतीय अधिकारी विवेक चतुर्वेदीले बताए ।

ज्यानुअरी ११ मा ड्रोनबाट खिचिएको प्रयागराजस्थित मेलास्थलमा नागा साधुहरू जाँदै गरेको दृश्य — तस्बिरको क्याप्शन,प्रयागराजमा साधुसन्तहरूको ठूलो भिड लागिसकेको छ कुम्भ मेलाको पहिलो दिन ५० देखि ८० लाख भक्तजनले स्नान गर्ने ठानिएको छ । यो सङ्ख्या मङ्गलवार माघे सङ्क्रान्तिको दिन दुई करोडसम्म पुग्ने ठानिएको छ । नागा साधुहरूले बरफजस्तै चिसो पानीमा डुबुल्की मारिरहेको दृश्य चाखलाग्दो हुने ठानिएको छ । तर भक्तजनहरूका लागि यसको विशेष महत्त्व छ । उनीहरूले साधुले गर्ने स्नानले जललाई तिनको आस्था र व्यवहारका कारण पवित्र पार्ने विश्वास राख्ने गर्छन् । सप्ताहान्तदेखि नै ठूलो भिडमा होहल्लास गर्दै दनिसहरू मेलामा सहभागी हुन आइरहेका छन् । शरीरमा खरानी घसेका साधुहरूको भिडमा कोही निर्वस्त्र थिए भने केहीले लगौँटी मात्र लगाएका थिए । सयपत्रीको माला घाँटीमा लगाएका उनीहरू त्रिशूल, तरवार र डमरु बोकेर लामबद्ध हुँदै हिँडेका थिए । अर्को समूहमा रथमा टोलीका नेता सवार थिए । उनलाई एउटा साङ्गीतिक टोली, नर्तक, घोडा र ऊँटसहितको टोलीले बस्ने ठाउँसम्म पुर्‍याएको थियो ।

प्रयागराजमा कुम्भमेलामा सहभागी हुन पुगेका तीन वर्षिया बालिका अनि चार पुरुष र चार महिलाको एउटा टोली — **कुम्भमेला के हो ? :** कुम्भमेलाको आरम्भको कथा समुद्र मन्थन गर्दा उत्पन्न अमृतको घडा (कुम्भ)का लागि देवता र दानवहरूबीच युद्ध भएको पौराणिक प्रसङ्गसँग जोडिएको देखिन्छ । अमृत पिएर अमर हुन पाउने लोभमा देवासुर सङ्ग्राम हुँदा उक्त कुभ्मबाट केही थोपा प्रयागराज, हरिद्वार, उज्जैन र नासिक गरी चार स्थानमा खसेको किंबदन्ती छ । उक्त युद्ध १२ देववर्षसम्म चलेको थियो र प्रत्येक देववर्षको अवधि पृथ्वीमा १२ वर्षसम्म हुने गर्छ । कुम्भमेला चार सहरहरूमा प्रत्येक १२ वर्षमा मनाइने गरिन्छ । दुइटा कुम्भमेलाको बीचमा अर्धकुम्भमेला पनि आयोजना गरिन्छ । चारवटै सहरमा कुम्भमेलाको आयोजना गर्ने गरिएको भए पनि सबैभन्दा प्रयागराजमा आयोजित हुनेलाई महाकुम्भ मानिन्छ । त्यहाँ पुग्ने श्रद्धालु र पर्यटकहरूको सङ्ख्या प्रत्येक पटक बढ्दै गएको पाइन्छ । रविन्दर पुरी नाम गरेका एक साधुका यसपालिको कुम्भ “अझ विशेष” हुने भन्दै ठान्छन् । घडाबाट अमृत छचल्किएर पोखिँदाको समय जसरी नै अहिले ग्रह र नक्षत्रहरू मिलेर बसेका छन्,” उनले भने । यस्तो उत्तम अवस्था १२ वटा कुम्भ पर्वपछि अर्थात् १४४ वर्षपछि आएको छ ।

गङ्गा र जमुनाको पानीको सङ्गमस्थलनजिकै डुङ्गाहरू — कुम्भमेलामा स्नान गर्ने मुख्य दिन कुनकुन हुन् ? : ग्रह र नक्षत्रको आधारमा ज्योतिषीहरूले स्नान गर्ने दिन तोक्छन् । यसपालि स्नान गर्न उत्तम विशेष दिन यी हुन् ‍

१३ ज्यानुअरी : पौष शुक्ल पूर्णिमा
१४ ज्यानुअरी : मकर सङ्क्रान्ति (माघे सङ्क्रान्ति)
२९ ज्यानुअरी : मौनी अमावस्या (माघ कृष्ण औँसी)
३ फेब्रुअरी : वसन्तपञ्चमी (श्रीपञ्चमी)
१२ फेब्रुअरी : माघ शुक्ल पूर्णिमा (माघस्नान समाप्त हुने दिन)
२६ फेब्रुअरी : महाशिवरात्रि

नागा सम्प्रदायका साधुहरूले ज्यानुअरी १४ र २९ अनि फेब्रुअरी ३ का विशेष स्थान गर्ने छन् । त्यसलाई ‘शाहीस्नान’ भन्ने गरिन्छ । ज्यानुअरी २९ मा माघे औँसी पर्ने भएकाले सो दिन पाँचदेखि छ करोड मानिसले स्नान गर्ने अनुमान गरिएको छ ।

प्रयागराजमा आलोपी देवी मन्दिरमा देवीहरूको चित्र बनाउँदै एक कलाकार

तीर्थालु र पर्यटकहरू अट्ने गरी नदीको किनारमा अवस्थित मैदानको ४,००० हेक्टर क्षेत्रफलमा “पालको सहर” बनाइएको छ । हामीले ६५० मिटर लामो अस्थायी बाटो निर्माण गरेका छौँ अनि पाल र शौचालयहरू बनाएका छौँ । यसलाई सफल पार्न ४०,००० प्रहरी र सुरक्षाकर्मीसहित एक लाखभन्दा बढी मानिस अहोरात्र खटेका छन्,” चतुर्वेदीले भने । प्रयागराज सहर पनि यो विशाल मेलाका लागि सिँगारिएको छ । झन्डै २०० वटा सडक फराकिलो पारिएको छ, सङ्गमतिर जाने घरका अग्रभाग रङ्गाइएको छ र भित्तामा पौराणिक कथा तथा पात्र प्रतिविम्बित हुने गरी रङ्गीन चित्र बनाइएको छ ।